بررسی تعامل بین نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica و Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum روی برخی ارقام خیار تحت شرایط گلخانه
چکیده مقاله:
تعامل قارچ عامل بیماری پوسیدگی ریشه و ساقه خیار Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum و نماتد Meloidogyne javanica روی سه رقم خیار خصیب، نگین و دستجردی در آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل با ۱۴ تیمار در چهار تکرار شامل شاهد، مایه زنی قارچ به تنهایی، نماتد به تنهایی در چهار سطح ۱۵۰۰، ۳۰۰۰، ۴۵۰۰ و ۶۰۰۰ لارو نماتد در هزار گرم خاک و مایه زنی قارچ به دو صورت همزمان و یک هفته بعد از مایه زنی با نماتد در شرایط گلخانه بررسی گردید. در مایهزنی همزمان قارچ و نماتد با سطح جمعیتی ۶۰۰۰ لارو، شاخص گال ریشه نسبت به تیمار های تلقیح شده با نماتد به تنهایی ۲۳/۰۷ درصد کاهش یافت. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین تعداد تخم، تعداد کیسه تخم در گرم ریشه و شاخص گال به ترتیب۲۴۸۸/۳۸، ۱۵/۳۰ و۴/۳۳ مربوط به مایه زنی گیاه با ۶۰۰۰ لارو به تنهایی بود. حضور نماتد (۶۰۰۰ لارو) باعث افزایش ۶۷/۸۱ درصدی شاخص پژمردگی نسبت به مایه زنی با قارچ به تنهایی شد. همچنین به طور میانگین در ارقام خیار در تیمار مایه زنی قارچ بعد از نماتد شاخص پژمردگی نسبت به مایه زنی همزمان ۳۵/۰۳ درصد در سطح جمعیتی شش لارو در گرم خاک افزایش نشان داد، همچنین این تیمار موجب کاهش۲۷/۲۳ درصدی وزن تر شاخساره گیاه و افزایش ۳/۵ برابری شاخص پژمردگی ارقام خیار نسبت به شاهد شد. نتایج نشان داد که حضور نماتد و قارچ یک عامل تشدید کننده بیماری محسوب می شود که این مورد در رقم نگین کاملا مشخص بود.